ایرانیان، این قوم یکتاپرست در طول تاریخ، خرد عارفانه‌ی خود را در جمیع جهات از جمله معماری به زیباترین شکل ممکن در همه امور اعمال کرده‌اند. باید توجه داشت که سمبل‌نگاری در فرهنگ معماری ایران زمین، همیشه جزو لاینفک شعور داشته‌های این ملت متمدن بوده است. گویی هدف از این نوع معماری، طیّ مراحل سیر و سلوک هفت‌گانه در عرفان عملی بوده است؛ که فرد رابه صعود از خاک، و رسیدن به منتهی‌الیه منار، با سیر و گذر از دالانی تنگ و مدوّر، اجبار می‌کند. جدا سازی طبقات منار از هم، و کمربندی‌های متفاوت در محور منار تا راس ساختار سینی‌ها، تزئین، آجر کاری، مقرنس‌ها، رج‌بندی کاشی‌ها و آجرها، همه گویای این حقیقت است که باید هدفی ویژه در نهان این اثر سر به فلک کشیده باشد، که همچون فرش و کف‌پوشی زیبا، اما مدور جلوه می‌کند.

منار در معنای اخصّ کلمه، جایی است که نوری از آن به چشم، و آوایی و ندایی از فراز آن به گوش می‌رسد. موذن یا چاووش منار نیز، باید از تطهیرشدگان دوران خویش باشد. منار زیار، نسبت به دیگر منارهای موجود در اصفهان، از شیوه استادانه‌تری در ساخت برخوردار است. یکی از ویژگی‌های این منار، سینی‌های دور منار – که به بشقاب نیز نامگذاری شده است- می‌باشد. در آخرین مرحله رج‌چینی آجرهای کف بشقاب، از آجرهای دم چلچله‌ای بسیار منظمی استفاده شده است که بدون نقص، حلقه‌ی هر دو سینی منار را تکمیل کرده‌اند. 

بی‌تردید نیست که این منار، با توجه به نوع بنایی آن، باید جزو آخرین سازهای منارسازی دروه سلجوقیان در اصفهان بوده‌باشد. با اینحال با کمی تردید می‌توان گفت این بنای بی‌نظیر، به دوران سلطان «آلپ ارسلان» سلجوقی نزدیک‌تر است. چرا که حاکمیت 17 ساله‌ی وی در اصفهان، و آرامش این دوران، با ساخت منار زیار و دیگر آثار این دوره سنخیّت تام دارد.

منار زیبای زیار یگانه منار سه طبقه‌ای است که در خطّه اصفهان، سالم بر جای مانده است، با ارتفاعی حدود 50 متر. مقطع بنای منار با 5/5 متر، و بر روی سکوی هشت ضلعی واقع گردیده است. 

« روابط عمومی شهرداری و شورای اسلامی شهر زیار»

تصاویر